Stilte en leegte

Propvol

De ontwerper zorgt voor het wit

Bij wijze van inleiding vertrekken we van een bepaald gezegde dat uit de drukkerswereld komt, met name:

de drukker zorgt voor het zwart,
de ontwerper zorgt voor het wit (1)

Enige toelichting: het betreft hier drukken in zwart/wit (zwarte inkt op wit papier). De drukker gebruikt inkt; hij (of zij) zorgt voor "het zwart". De ontwerper maakt zijn ontwerp en bepaald aldus waar inkt komt en waar niet. Waar geen inkt komt blijft het blad onbedrukt, wit dus; de ontwerper bepaalt het wit.

De ontwerper bepaald de bladspiegel. De hoeveelheid wit is een belangrijke factor die mede bepaalt of een blad rust uitstraalt of drukte, of zelfs stress oproept.
Voor de eenvoud zijn we vertrokken van het drukken met zwarte inkt op wit papier. Het kan ook drukken in kleur zijn, en ook op een ander kleur van papier. Hoe een "bladspiegel" eruit ziet geldt trouwens niet alleen voor papier, maar ook bijvoorbeeld voor een webpagina. En ook voor de invulling van ons leven, maar dat is voor straks.
Een webpagina. Vele webpagina's zijn bomvol. Zelfs zo vol dat men andere technieken toepast, met name flitsende en bewegende beelden (wat uiteraard op papier niet kan). De ontwerper beslist dus dat er vele aandachtspunten zijn, en dat al die aandachtspunten het onderling maar moeten uitvechten wat het meeste aandacht krijgt. Bomvol, uitvechten, het lijkt wel oorlogstaal, en dat is het ook een beetje. Mogelijks is het voor de ontwerper een pluspunt, hij kan zijn stress kwijt, gewoon uitspuwen. En de ontvanger? Die ontvangt, laadt de stress op, en spuwt het op een andere plaats uit, waar weer iemand anders het over zich krijgt. En zo kunnen we doorgaan.
Waar blijft het wit? Het "wit" bepaalt de rust.

Onze agenda: bomvol

Nog even terugkomen op "bomvol". Pater Benoît Standaerd * zegt (2) :

[Omtrent de jongeren die nu op school zitten : ] Die zitten ook met een heel vast en vol programma ... Ik heb een nogal druk agenda. Maar mijn agenda was minder druk dan hun agenda. ...
Vraag: Wat zegt dat over onze tijd. De tijd waarin we leven?
B.S.: Wel, dat er bijna geen vrije tijd is. En dat is ook pijnlijk voor hen, want er is dan ook geen tijd voor vriendschap. Als er geen losse en vrije uren zijn, en als alles voortdurend in studie, sport, cultuurprogramma's zit, dan is er iets dwangmatigs dat vorm krijgt.
...
Wanneer we leegte inbouwen, dan is er weer relatie mogelijk. Wanneer we vol zijn, dan botsen we. Dan zijn we bomvol. Dan zijn we bommen.

Volle maag

Alles moet opgevuld zijn. Zelfs met onze maag is het zo. Wanneer onze maag wat leeg is krijgen we honger. En dan eten we een tussendoortje, snoep bijvoorbeeld of we drinken suikerwater (cola bijvoorbeeld).
Waarom doen we dit? Een lege maag brengt ons in de stilte, en daar kunnen velen onder ons niet tegen. Vandaar, volproppen!!

Waarom propvol?

Onze dag wordt gevuld van 's morgens tot 's avonds. Geen minuut over, of die wordt meteen opgevuld. Waarom? Wanneer we - zelfs heel even maar - in de stilte komen, worden we op onszelf "geworpen". Voor velen is dit nagenoeg ondraaglijk.
Waarom? We ervaren van alles en nog wat, maar we gunnen onszelf geen tijd voor het te verwerken. En wat gebeurd er? Al deze ervaringen komen onverwerkt in ons onbewuste. De ene ervaring na, op of over de andere. De andere ervaring weer na, op of over een volgende en weer een volgende en zo gaan we door. De ene ervaring in ons onbewuste, de volgende erbovenop, de volgende er weer bovenop, en zo voort. Ons onbewuste lijkt precies een rommelboel.
En er is nog meer. Tussen al deze ervaringen zitten nogal wat negatieve zaken of zelfs ronduit frustraties. Ook die zitten tussen onze rommel. En wat gebeurd daarmee? Niets? Vergeet het maar. Ze gaan een eigen leven leiden, maar dan in ons onbewuste. Het is een soort gistings- of rottingsproces. En doordat het in ons onbewuste plaats vind, hebben we er geen vat op. Wanneer we even stil worden, dan komt deze boel naar boven. En wat dan? Zo vlug mogelijk het deksel erop! Hoe? Door zo vlug mogelijk met iets anders bezig te zijn, of desnoods een pilletje. Het eigen onbewuste als rommelkelder, het is een keuze.

Grote kuis

Het kan ook anders. Wij hebben de keuze: ons onbewuste als onze beste vriend of als onze grootste vijand (3).
Je kunt je eigen onbewuste opkuisen. Dit is zeker niet gemakkelijk. Over een dergelijke "grote kuis" kan je jaren overdoen. Hoe doe je het? De grote lijn is: laat naar boven komen wat "van zelf" vanuit je eigen onbewuste naar boven komt, en verwerk dit zo goed en zo kwaad het gaat. Mogelijks is hier externe hulp bij nodig. Alles wat onverwerkt is zal op zijn eigen tempo naar boven komen, en dit kan jaren duren. Overdrijf niet en gun jezelf wat rust tussenin. Ook middenin de grootste chaos zijn oases van rust.

Het proces kan versneld worden, door zaken bewust op te roepen, dit via allerhande therapieën en psychiatrische tussenkomsten. Persoonlijk ben ik hier geen voorstander van. Tussenkomsten die het eigen tempo niet respecteren lijken mij behoorlijk twijfelachtig.

Tijd voor stilte en leegte